Uống trà là một trong những tập quán sinh hoạt dân gian lâu đời của người Việt. Tùy vào điều kiện và khí hậu vùng miền mà mỗi nơi có cách uống trà khác nhau. Cùng với đó là sử dụng bộ đồ trà khác nhau. Bộ ấm chén tử sa Bát Tràng được coi là vật dụng mà không có gì xa lạ. Đặc biệt với những người mà có đam mê là thưởng trà.

Bộ ấm chén tử sa Nghi Hưng không chỉ là dụng cụ pha trà loại đặc biệt. Mà ấm còn được gọi là tác phẩm nghệ thuật. Lý do là vì vẻ đẹp phóng khoáng với cổ kính của nó. Bộ ấm chén tử sa Trung Quốc. Khay trà gỗ đẹp cùng với ấm trà tử sa. Không biết là từ bao giờ, ấm trà tử sa lại hình thành ở trong đại bộ phận những người mê trà tại Việt Nam.

Bộ ấm chén tử sa Bát Tràng là gì?

Bộ ấm chén tử sa Bát Tràng là một loại ấm pha trà làm bằng đất nung ở nhiệt độ cao, không tráng men. Gọi là tử sa vì nó thường có màu tím, xuất phát từ vùng Nghi Hưng (Giang Tô, Trung Quốc). Người ta còn hay gọi là bộ ấm chén tử sa Nghi Hưng hay bộ ấm chén tử sa Trung Quốc.

Bộ ấm chén tử sa có một vài đặc điểm sau:

• Ấm được làm từ loại đất đặc biệt từ vùng Nghi Hưng (gọi là đất tử sa). → Bộ ấm chén tử sa Nghi Hưng hay Bộ ấm chén tử sa Trung Quốc.
• Làm thủ công từ phôi đất mềm (như đất nặn tượng), giúp tạo hình khéo léo và đa dạng.
• Ấm không tráng men, giữa lại sự thẩm thấu tự nhiên giữa nước trà pha và chất đất.
• Nung ở nhiệt độ cao, tạo nên chất ấm chắc như sứ.

Bộ ấm chén tử sa Nghi Hưng, thánh địa của ấm trà tử sa

Việc làm ấm đất được nâng lên cấp độ cao tại Nghi Hưng, tỉnh Giang Tô. Vượt trội hơn so với những loại ấm đất khác. Định hình nên loại ấm ngày nay gọi là ấm tử sa, hay bộ ấm chén tử sa Nghi Hưng.

Bộ ấm chén tử sa Nghi Hưng bắt đầu lịch sử từ thế kỷ 15. Được phát triển rực rỡ trong thời kỳ nhà Thanh và đến tận ngày nay.

Danh tiếng được xây dựng dựa trên 2 yếu tố:

1. Đất tử sa ở vùng Nghi Hưng

• Là loại đất đặc biệt, đa dạng có thành phần phức tạp. Kết hợp với cách làm đất và phối trộn khôn ngoan. Đã tạo nên phôi đất mềm, mịn, dễ tạo hình và chịu được nhiệt độ nung cao.

2. Kỹ thuật làm ấm tử sa điêu luyện của những người thợ tại đây

• Từ kỹ thuật xử lý đất, đến kỹ thuật làm lò và nung. Nhưng đặc biệt nhất vẫn là sự khéo léo trong việc tạo hình chiếc ấm. Bằng phương pháp nặn, đập, không dùng bàn xoay, thực sự đạt đến vẻ đẹp như một nghệ sĩ bậc cao.

Đất tử sa làm nên bộ ấm chén tử sa Bát Tràng đặc biệt như thế nào?

Đất tử sa có phải gốm tử sa?

• Vì chúng khác về thành phần lẫn nhiệt độ nung nên đó không phải là sứ. Nhưng nó sẽ không có được sự đặc trưng nếu gọi là gốm. 
• Nó vẫn nên được gọi là đất tử sa chứ không phải gốm hay sứ. Thô và không tráng men như đất nung, nhưng chất lượng và cứng cáp như sứ.

Màu sắc của bộ ấm chén tử sa Bát Tràng đến từ đâu?

• Màu sắc của ấm trà tử sa được tạo nên bởi đất và nhiệt độ nung. Các màu sắc khác nhau của ấm cũng do các loại đất khác nhau tạo nên. Hay cùng một loại đất, nhưng nhiệt độ nung khác nhau nên thành phẩm có màu cũng khác nhau.
• Trong sản xuất hiện đại, màu ấm tử sa có thể được tạo nên từ những cấp phối đất công nghiệp sặc sỡ hơn rất nhiều.

Công dụng thật sự của ấm trà tử sa

Đây là một số kết luận về Ấm tử sa được nhiều người uống trà chấp nhận. Cũng là những đặc tính tạo nên cái định nghĩa Ấm Tử Sa:

• Các loại trà nên được pha bằng ấm đất. Ấm đất tốt nhất là ấm trà tử sa của vùng Nghi Hưng – Trung Quốc.
• Đất tử sa có độ xốp tuyệt vời và giữ nhiệt tốt. Giúp cải thiện đáng kể hương vị của trà khi so với các ấm trà gốm sứ hay thuỷ tinh.
• Mỗi bộ ấm chén tử sa Trung Quốc chỉ nên pha với một loại trà.

Bộ ấm chén tử sa Trung Quốc hấp dẫn những người uống trà bằng vẻ đẹp trầm. Với kiểu dáng phong phú và lịch sử lâu đời. Cũng như những hiệu quả kỳ diệu khi pha trà, và cả những tranh cãi liên miên về giá trị của nó.  

Các yếu tố lựa chọn một ấm trà

Bộ ấm chén tử sa Bát Tràng là vật dụng sử dụng thường xuyên của mỗi người. Điều cần quan tâm nhất là tay cầm, núm nắp phải vừa với tay bạn, sao cho thuận tiện nhất. Kích thước miệng ấm phải phù hợp với cỡ lá trà bạn sử dụng. Vòi ấm và kích thước ấm phải tương ứng, đảm bảo việc thoát nước nhanh khi rót. 3 yếu tố quyết định cho việc chọn một ấm trà để uống:

1. Kích thước

• Nhìn chung bộ ấm chén tử sa Bát Tràng thường nhỏ theo phong cách Công Phu Trà. Có nhiều kích cỡ từ 75ml đến 225ml và lớn hơn. Với cỡ chén phổ biến là 50ml, một ấm trà cỡ 100ml đến 175ml sẽ rất phù hợp (dành cho 2-4 người cùng uống).

2. Dáng ấm 

Các dáng ấm khác nhau giúp các loại lá trà khác nhau nở ra theo cách phù hợp. Để tối ưu hoá diện tích tiếp xúc với nước khi pha trà. Dáng ấm chia làm 2 loại: dáng cao và dáng thấp.

• Dáng ấm cao thích hợp với trà xanh, trà ô long hay trà phổ nhĩ.
• Dáng thấp thích hợp với Thiết quan âm, đại hồng bào hay hồng trà.

3. Nhiệt độ nung

Lửa cao và lửa thấp:

• Ấm cao lửa thường cứng hơn, thành ấm mỏng, tản nhiệt nhanh. Lỗ khí nhỏ thích hợp cho trà xanh và ô long.
• Ấm thấp lửa thường xốp, thành ấm dày, giữ nhiệt tốt. Thích hợp cho trà đen và phổ nhĩ.

→ Đất nung cao lửa thường thiên về màu đỏ, đất nung thấp lửa thiên về màu nâu.

Ngoài ra, còn 2 yếu tố nữa cũng được quan tâm:

1. Phương pháp chế tạo

Có 3 phương pháp:

• Một là làm thủ công hoàn toàn. Các thành phần của bộ ấm chén tử sa Bát Tràng được làm rời ra. Sau đó ráp lại với nhau bằng các phương pháp truyền thống.
• Hai là làm bán thủ công. Các thành phần ấm được đúc sẵn và ráp lại bằng phương pháp thủ công.
• Phương pháp thứ 3 là khuôn đúc. Toàn bộ ấm được đúc từ các khuôn ép sẵn.

2. Chất đất

Ở Nghi Hưng có 2 loại đất làm ấm trà: tử sa “đá” và tử sa “bùn”.

• Tử sa “đá” làm từ đất sét đá. Chúng có độ xốp và thành phần khoáng đặc biệt. Cho chất lượng cao, có nhiều màu tự nhiên (nên còn gọi là tử sa thuần). 
• Tử sa làm từ đất bùn nhão gọi là tử sa “bùn”. Nên thường phổ biến chỉ có màu trắng.

Nhưng trên thực tế thị trường thường có 3 loại “ấm tử sa”:

• Đất tử sa Nghi Hưng thuần.
• Đất trộn (kết hợp đất Nghi Hưng và đất nhân tạo).
• Đất nhân tạo: có màu sắc phong phú và có thể trộn với các loại đất “tự nhiên”. 5 màu đất phổ biến: hồng nê, tử nê, lục nê, hoàng nê, hắc nê (và loại đất hiếm: chu nê).

Cách luyện ấm, dưỡng ấm và nuôi bộ ấm chén tử sa Bát Tràng

Điều cần làm trước dùng ấm mới

1. Rửa bằng nước nóng:

• Bộ ấm chén tử sa Bát Tràng nên được chà kỹ bằng bàn chải với kem đánh răng. Chà kỹ cả bên trong và bên ngoài ấm.

2. Đun sôi ấm 30 phút:

• Nên lót đáy ấm và quấn vải quanh nắp ấm. Để bảo vệ ấm khỏi bị va đập khi nước sôi. Bảo bảo nước đun ngập ấm và nắp ấm.

3. Để nguội:

• Sau 30 phút, tắt bếp và để nước nguội dần.

4. Rửa lại:

• Lấy ấm và nắp ra rửa lại bằng nước ấm.

5. Tuỳ chọn – Luyện ấm: 

• Bạn có thể làm thêm như sau: đun trà với đậu hũ sống, tiếp. Bạn cho vào khoảng 3 loại trà vào ấm. Tắt bếp, đậy nắp ấm và hãm trong 30 phút. Sau đó đổ hết bã trà và rửa sạch bằng nước ấm. Lặp lại một lần nữa để tăng thêm hương vị trà vào bề mặt ấm trà.

Dưỡng ấm và nuôi ấm

• Luôn đổ tràn nước qua miệng ấm khi pha trà. Lau khô bộ ấm chén tử sa Bát Tràng bằng vải mềm. Điều này sẽ làm ấm trà mau chóng có lớp cao trà bóng sáng.
• Không cọ rửa ấm, chỉ làm sạch bằng nước nóng.
• Khi bạn muốn đổi loại trà khác thích hợp hơn cho ấm trà. Hãy làm lại các bước trước khi sử dụng ấm ở phần trên.

Lý do nên sử dụng khay trà gỗ khi thưởng trà?

Bạn cần chuẩn bị khay đựng trước khi thưởng trà. Khay đựng được làm từ nhiều chất khác nhau: Gốm, sứ, đồng, tre, gỗ… Khay trà gỗ được sử dụng nhiều hơn so với các loại khác. Vậy lý do tại sao khay trà gỗ được mọi người ưu tiên sử dụng:

1. Khay trà gỗ luôn bền bỉ, chắc chắn

• Đa phần các khay trà gỗ được làm từ các loại gỗ quý hiếm như: gỗ hương, cẩm, trắc, xá xị, bách xanh, ngọc,… Nên khay trà sẽ có tuổi thọ cao hơn. Đặc biệt sẽ tiết kiệm được một khoản chi phí cho cho gia đình bạn bởi độ bền bỉ của khay trà gỗ.

2. Có mùi hương đặc biệt trong nghệ thuật thưởng trà

• Hầu hết các sản phẩm làm từ gỗ đều có mùi hương rất đặc biệt. Mùi thơm của gỗ còn là chất xúc tác để trà trở nên ngon hơn, đậm đà hơn. Bạn không nên chọn các khay đựng trà bằng nhựa. Vì khi xúc tác với nước có nhiệt độ cao sẽ gây ra các mùi gây khó chịu đến việc tưởng trà.

3. Khay trà làm bằng gỗ có ý nghĩa phong thủy

• Trong phong thủy thì gỗ thuộc hành Mộc. Có thể cân bằng các yếu tố của hành Thổ và hành Kim. Tạo nên sự cân bằng, hài hòa, luôn yêu thương, nhường nhịn nhau giữa các thành viên trong gia đình. 

4. Được chế tác hoàn hoàn toàn thủ công

• Dưới bàn tay tài hoa của những người thợ thủ công đã tạo nên những khay đựng trà vô cùng đẹp. Họa tiết hoa văn được điêu khắc sáng tạo, tỉ mỉ mang giá trị cao. Chính vì vậy khay trà bằng gỗ luôn được săn đón để trưng bày trong không gian sống.

5. Khay trà gỗ tạo nên sự ấm áp sang trọng cho ngôi nhà

• Gỗ từ lâu được biết đến là luôn tạo nên sự sang trọng, ấm áp đặc biệt. Nó vừa thể hiện sự sang trọng vừa thể hiện niềm hiếu khách.

6. Khẳng định nét tính cách cách của gia chủ

• Đứng trước một khay trà đẹp chắc hẳn ai trong chúng ta cũng cảm thấy xao xuyến. Dẫn đến việc thưởng trà thêm thăng hoa. Đồng thời cũng chứng tỏ thẩm mỹ của gia chủ với cái đẹp, luôn trân trọng cái đẹp.

7. Giá thành rẻ

• Khay trà gỗ thường có giá dao động từ 300.000 đến vài chục triệu đồng. Tuy nhiên thời gian sử dụng của nó có thể lên đến vài chục năm.

Đơn vị cung cấp bộ ấm chén tử sa Bát Tràng cao cấp, chất lượng

• Hiện nay, trên thị trường có rất nhiều đơn vị cung cấp bộ ấm chén tử sa Bát Tràng. Tuy nhiên, không phải nơi nào cũng có thể đảm bảo chất lượng của sản phẩm. Để tránh tốn thời gian, chi phí và làm lỡ dở công việc. Bạn nên tìm hiểu kỹ trước khi lựa chọn đối tác cung cấp sản phẩm.
• Dogombattrang.vn là một trong những địa chỉ cung cấp bộ ấm chén tử sa Bát Tràng mà quý khách có thể tin tưởng. Tất cả những sản phẩm của chúng tôi đều được làm trực tiếp từ những nghệ nhân của làng gốm Bát Tràng. Không chỉ đảm bảo độ bền, tính sang trọng, thẩm mỹ. Mà sản phẩm được sản xuất bởi dogombattrang.vn còn an toàn với người dùng cùng mức giá hợp lý.

Thông tin liên hệ: Đồ gốm Bát Tràng

• Địa chỉ: Giang Cao, Bát Tràng, Gia Lâm, Thành phố Hà Nội.
• Email: [email protected]