Khi nói đến nghệ thuật thưởng thức trà thì bất kỳ ai đam mê trà chắc chắn không thể không biết đến bộ ấm chén tử sa. Dù đã trải qua biết bao thăng trầm của lịch sử vượt qua thời gian và không gian thì ấm tử sa vẫn giữ vị trí số 1. Và đây là một huyền thoại mà không một loại ấm trà nào có thể so sánh được. Cùng Đồ Gốm Bát Tràng tìm hiểu kỹ về bộ ấm chén tử sa, vì sao nó lại được mọi người yêu thích đến vậy. 

Ấm chén tử sa là gì?

Tử sa tên của nó là ngũ sắc thổ tức là có 5 màu và các nhóm đất chính cấu tạo nên: Lục nê, hồng nê, đoàn nê và tử nê.

Ấm chén tử sa

Ấm tử sa là tên gọi dành cho một loại ấm pha trà được tạo nên bởi nguyên liệu là loại đất sét đặc biệt không tráng men. Nó được nung ở nhiệt độ cao và thành phẩm màu sắc tuyệt đẹp. Loại đất sét đặc biệt này có nguồn gốc từ vùng núi Hoàng Long thuộc vùng Nghi Hưng- Trung Quốc. Vậy nên nhiều người vẫn thường gọi nó là ấm tử sa Nghi Hưng.

Khám phá về các loại đất làm ấm chén tử sa

Bí quyết để tạo nên loại bộ ấm chén tử sa huyền thoại trong giới trà đạo. Đó chính là loại đất được sử dụng khi làm ấm chén. Với chất liệu đặc biệt này đã mang đến hương vị tuyệt vời giúp các trà nhân có thể thưởng thức được vị trà ngon hảo hạng khác biệt so với các loại ấm trà khác.

Những loại đất phổ biến để làm bộ ấm chén tử sa bao gồm:

• Nguyên khoáng Đế Tào Thanh
• Nguyên khoáng Tử Nê
• Nguyên khoáng Thanh Thủy Nê
• Tử Kim Sa
• Tử Ngọc Sa
• Ngọc Sa Liệu
• Ngũ Sắc Thổ

Công dụng của ấm chén tử sa

Ấm chén tử sa

Ấm chén tử sa thực ra nó cũng là một bộ dụng cụ để pha và uống trà. Vậy mà sao ấm chén tử sa lại được các trà nhân săn đón đến vậy. Nói cách khác ấm tử sa có tác dụng gì đặc biệt mà có thể chinh phục được những người đam mê trà đạo? Dưới đây chúng tôi sẽ cho bạn biết được vì sao:

Tăng hương vị trà đậm đà

Pha trà bằng ấm tử sa sẽ có được hương vị trà ngon, đậm đà tuyệt hảo hơn so với bất kỳ loại ấm trà nào khác. Hương vị có được của trà được pha bởi chiếc ấm tử sa chính là nhờ thành phần các loại khoáng vi lượng có trong đất tạo nên. Đặc biệt là bề mặt ấm không tráng men nên khi pha trà các loại khoáng vi lượng sẽ được giải phóng vào nước và được lưu giữ bền bỉ. Lâu dần lớp khoáng sẽ tích tụ ngày càng nhiều khiến cho vị trà ngon và đậm đà hơn.

Thời gian lưu trữ trà lâu hơn

Một trong những công dụng không thể thiếu của ấm tử sa là khả năng lưu trữ trà được lâu hơn. Khi pha trà với chiếc ấm này hương vị trà sẽ được giữ nguyên trong vài ngày mà không bị mất đi độ ngon.

Khả năng chịu nhiệt cực tốt

Ấm tử sa là một loại ấm trà dùng để pha trà. Điều đặc biệt ở đây là nó có khả năng giữ nhiệt và chịu nhiệt cực kỳ tốt. Trà pha bằng ấm tử sa sẽ giữ được độ nóng lâu hơn giúp bạn thoải mái trò chuyện khi thưởng thức trà. Hơn nữa đặc tính chịu nhiệt tốt nên có thể đun nước trực tiếp ấm trên nguồn nhiệt lớn. Bạn sẽ không cần phải lo về vấn đề nứt hay vỡ ấm. Bên cạnh đó ấm còn truyền nhiệt chậm nên bạn sẽ không sợ bị bỏng khi sờ vào ấm trà mới pha.

Ngoài ra nó còn có màu sắc đẹp và hương vị trà càng đậm đà vì trà được ngấm nhiều theo thời gian. Ấm tử sa được thiết kế với nhiều kiểu dáng khác nhau, màu sắc thì cực kỳ bắt mắt. Nên ngoài việc dùng để pha trà thì ấm này còn được sử dụng cho nhiều mục đích khác nhau. Nhiều người đam mê sưu tầm ấm tử sa cho bộ sưu tập của mình hoặc mua để làm quà tặng.

Tiêu chí chọn mua ấm chén tử sa

Để chọn mua ấm tử sa quả không phải là điều dễ dàng. Cần có một vốn hiểu biết nhất định để có thể chọn ra một bộ ấm tốt. Với những người sành trà lâu năm, có lẽ chỉ nhờ kinh nghiệm họ cũng có thể chọn mua được một bộ ấm trà tốt cho bản thân. Nhưng đối với người mới biết đến ấm tử sa thì tham khảo những tiêu chí dưới đây:

Bộ ấm chén tử sa

Công năng 

Một chiếc ấm tốt đó chính là phải đảm bảo được những yếu tố sau: 

• Nắp không mớn nước
• Ấm nghiêng 90 độ không rơi nắp
• Vòi rót mạnh, thẳng, tròn dòng, khó tắc
• Miệng không gây khó khăn cho việc thay trà và thau rửa ấm
• Quai dễ cầm, thoải mái

Với một chiếc ấm bất kỳ thì cũng nên xem xét cẩn thận những tiêu chí cơ bản về công năng. Bởi một chiếc ấm tốt đầu tiên phải khiến cho người dùng thoải mái, tiện dụng.

Thẩm mỹ

Chiếc ấm sẽ là loại dụng cụ ta dùng nhiều nhất. chính vì thế nó phải đáp ứng được tính thẩm mỹ, ấm không gây sự khó chịu khi uống trà. Một lỗi nhỏ nhưng quá lộ liễu, dáng ấm nhanh gây sự nhàm chán coi như bỏ đi. Ấm tử sa có nhiều loại, nó dùng để uống trà hoặc để trang trí. Dù tính thẩm mỹ là một trong những tiêu chí chọn ấm thì bạn cũng cần chú ý để không mua nhầm một chiếc ấm tử sa trang trí.

Có rất nhiều những kiểu ấm cầu kỳ hoa mỹ như giả gốc cây, con thú, lá cây, hoa quả… Nhưng nó chỉ thích hợp để sưu tập và trưng bày. Những ấm pha trà tốt nhất thường có hình dáng đơn giản, dễ thao tác. Thành ấm đồng đều, giúp ổn định và cân bằng nhiệt độ trong ấm.

Chất đất

Những loại ấm nào giúp bạn cải thiện hương vị trà bằng cách cung cấp thêm khoáng vi lượng vào nước trà thì nó đều tốt. Có những loại ấm gốm pha kim loại một cách rất hay để áp dụng nguyên lý bổ sung khoáng ở Nhật Bản và Đài Loan. Nhưng ở Nghi Hưng là thành phố cổ rất giàu kinh nghiệm về ấm đất. Họ có thợ giỏi, đất tốt và lịch sử lâu đời. Bạn có thể dễ dàng tìm được loại ấm tốt từ nơi đây.

Xuất xứ

Những người còn chưa nhiều kinh nghiệm thì nên quan tâm thêm yếu tố này. Ấm có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng hoặc ít nhất người bán phải có uy tín.

Phân biệt loại ấm tử sa nên và không nên mua

Bộ ấm chén tử sa

Loại nên mua

• Bề mặt ấm phải đồng đều, không có dấu hiệu phồng rộp. Có hạt nhưng sờ vào phải có cảm giác mịn màng.
• Lòng ấm có những vết thẳng xuất phát từ tâm lòng ấm.
• Có thể có thêm những lạc khoản, chữ viết tay trong lòng ấm.
• Lưới vòi bên trong ngay ngắn, lỗ ở dưới tròn.
• Miệng vòi và lỗ chính giữa của lưới bên trong lòng ấm tạo có thể thấy nhau khi nhìn thẳng.
• Chi tiết trang trí thể hiện sự cẩn thận của người làm ấm.
• Giấy chứng nhận của nghệ nhân kèm theo ấm.

Loại không nên mua

• Trong lòng ấm và trên nắp ấm có những đường tròn đồng tâm. Đây chính là dấu hiệu thường thấy trên ấm Đài Loan.
• Da ấm có những nốt phồng rộp hoặc gồ ghề.
• Lưới của vòi ấm làm không ngay ngắn, những lỗ đục không tròn.
• Miệng ấm không chỉn chu, da ấm có dấu hiệu của việc tác động cơ học.
• Bề mặt cho thấy sự không đồng đều về chất liệu.

Cách bảo quản và sử dụng ấm đúng cách

• Luôn đổ tràn nước qua miệng ấm khi pha trà. Lau khô ấm bằng vải mềm sẽ làm ấm trà mau chóng có lớp cao trà bóng sáng.
• Không cọ rửa ấm, chỉ làm sạch bằng nước nóng.
• Mỗi ấm chỉ nên pha với một loại trà. Khi bạn muốn đổi loại trà khác thích hợp hơn cho ấm trà hãy làm lại các bước khi sử dụng ấm trà.

Trên đây, chúng tôi mới đưa ra cho các bạn biết rõ về thông tin ấm chén tử sa và công dụng của nó. Chúng tôi mong quý khách có thể đọc kỹ và đưa ra sự lựa chọn đúng đắn trước khi mua nó.